Opnieuw fier zijn op onze job bij de spoorwegen

Tussen 3 en 7 december 2018 voor de NMBS en HR-RAIL, en van 4 tot 6 december 2018 voor Infrabel, zullen in de Belgische Spoorwegen voor de allereerste keer sociale verkiezingen plaatsvinden. Federaal voorzitter Philippe Delhalle van VSOA-Spoor beschouwt deze verkiezingen voor zijn groep als een grote uitdaging. “We moeten het personeel opnieuw fier laten zijn op zijn job bij de spoorwegen.”

En dat zal nodig zijn want de Belgische Spoorwegen, en in het bijzonder de NMBS, hebben bij het grote publiek een slecht imago. Treinvertragingen, gebrek aan informatie, een verouderd bedrijf met oudere leiders. Het zijn bekende opmerkingen die vaak over onze spoorwegen worden gehoord.

“De directie denkt te vaak louter financieel”, zo zegt voorzitter Delhalle. “Het strategisch plan toont aan dat het personeelsbestand met ongeveer 1.900 werknemers moet krimpen, of 10 procent tussen 2018 en 2023. Dergelijke informatie werkt erg demotiverend voor het personeel. Bovendien moet men nogal durven om van het personeel nog meer inzet te vragen en tegelijk te bezuinigen. Die manier van doen moet stoppen”.

Daarom zal het VSOA het personeel bij het spoor, zeker naar de aanloop van de verkiezingen, fors blijven verdedigen. “Het personeel verdient een herwaardering om opnieuw fier te zijn op de job bij het spoor”, aldus Delhalle. “Men moet niet enkel aan het imago van het bedrijf, maar ook aan de motivering van het personeel denken.”

Wat zijn de belangrijkste punten van het VSOA-programma voor de sociale verkiezingen?

Welzijn op het werk: geen utopie

De klemtoon ligt te veel op de externe en strategische communicatie om het imago van het bedrijf op te poetsen, en niet op de interne communicatie met het personeel.  Door de technologische ontwikkelingen werden de onmiddelijke chefs niet meer als vertrouwenspersonen gezien. Vertrouwen, respect en menselijkheid moeten opnieuw in het boekje komen van zij die leiding geven.

Motiveren van het personeel

Personeelsleden moeten op een positieve manier over hun werk praten. Dat is bij de spoorwegen lang niet meer het geval. Een evaluatie van de fierheid dringt zich op. Wie zou bijvoorbeeld in het openbaar met een bedrijfslogo zich willen kenbaar maken? Dergelijke evaluatie zou de fierheid kunnen aanscherpen. Het systematisch bestraffen via codes over verouderde reglementen werkt averechts. In sommige afdelingen begon men al met projecten. Die verdienen de steun van VSOA-Spoor.
Van vele testen, controles en vragenlijsten is de bedoeling niet altijd duidelijk. De evaluatie van de kaderfuncties is lang niet doeltreffend. Verdiensten moeten op een objectieve en doorzichtige wijze beloond worden. Dat zou een verstandige investering zijn.

Des attentes légitimes

Er is al tien jaar lang geen herziening meer geweest van de barema’s. Het personeelsbestand daalde met 19 procent. Wel worden sinds 2014 door de federale overheid inspanningen gevraagd om de productiviteit met 4 procent te verhogen. Het wordt moeilijk om nieuw personeel aan te werven door de ondermaatse verloning die enorme concurrentie van de privésector ondervindt.

Bovendien willen sommige politieke partijen de voordelen voor het personeel afbouwen. In het kader van de privatisering. “We zullen blijven eisen dat er niet geraakt wordt aan de fundamenteel verworven rechten van het personeel. Ik denk aan het gezondheidsfonds, de sociale solidariteit, het pensioenstelsel, en bepaalde categorieën in de zware beroepen”, weet voorzitter Delhalle.

Modernisering

Het VSOA-Spoor twijfelt niet aan de goede bedoelingen van de gedelegeerd bestuurder van de NMBS om het bedrijf te moderniseren en een positief imago te geven, met tevreden klanten. Maar dan moet het personeel voor zijn inspanningen op dat vlak ook gewaardeerd worden. Het personeel is als het ware de ambachtelijke schakel in het strategisch plan. “Zoveel druk uitoefenen op het personeel, is niet de juiste manier om te overtuigen”, zegt Delhalle. Overigens moet worden vastgesteld dat sommige reglementen verschillen bij de NMBS, HR Rail en Infrabel. Dat schept ongelijkheden en ongenoegen.

Veiligheid eerst

Ten slotte legt VSOA-Spoor een belangrijke klemtoon op de veiligheid. Deze heeft immers een belangrijke invloed op het leven van de personeelsleden zelf. Men moet zich afvragen of er meer of minder veiligheid is bij het spoor.
Toegegeven, er werd flink geïnvesteerd in de veiligheid. Maar er deden zich ook drama’s voor die dan aanleiding waren om in te grijpen. Pijnlijk is dat.

Veiligheid is in de eerste plaats verbonden met middelen. Zo zijn de onderstationschefs nog altijd met hun oude “trunk” uitgerust en hebben treinbegeleiders nog altijd een klassieke gsm met onvoldoende netverbinding.

Tot slot vermelden we zeker dat er een echte veiligheidscultuur bij de spoorwegen is gegroeid. Denk ook aan de vereenvoudiging van de vertrekprocedures. Maar die cultuur is niet op alle niveaus zichtbaar en voelbaar. Ook dat moet veranderen.